روشهای كنترل پشه‌ها:
1- حذف و یا كاهش محل‌های تولید مثل و تخمریزی.
2- استفاده از شكارچیان طبیعی پشه‌ها.
3- نابود كردن پشه‌ها در مرحله لارو و یا بلوغ.
برای نابود ساختن لارو پشه‌ها میتوان از حشره كشهای ویژه استفاده كرد.ریختن روغن در محل تخم ریزی روی سطح آب لاروها را میكشد چراكه دیگر لاروها قادر به تنفس نمی باشند.استفاده از ماهیها در حوضچه‌ها نیز بسیار موثر است.
1- 1 : اقدامات موثر برای دور کردن پشه ها:
1- آب گلدانها را یك روز در میان عوض كنید. اجازه ندهید در زیر گلدانیها آب جمع شود.
2- هر شیئی كه بیرون از منزل شما قابلیت نگه داشتن آب را داراست، جمع اوری كنید مثل: كارتن‌ها، بطریها، جعبه، قوطی كنسرو، تایرهای مستعمل و غیره. نشتی‌های شیرهای آب را شناسایی كرده وان‌ها را تعمیر كنید. ظرف غذای حیوانات خانگی را نیز هر روز عوض كنید.
3- گودالهای زمین و حفره‌های درختان را با خاك و یا ملات پر كنید.
4- شیروانیها را وارسی كنید و از مسدود نبودن انها اطمینان حاصل كنید.
5- هر جایی كه آب جمع میشود و راكد میماند را حذف و یا تمیز كنید.
6- روی قایق، سطل، بشكه‌ها، مخازن اب، تشتها را كاملا بپوشانید و یا انها را وارونه قرار دهید.
7- آب استخر را یا كاملا تخلیه كنید و یا اب ان را با استفاده از كلر و تصفیه كننده‌ها كاملا تمیز نگه دارید .
8- حوضچه‌ها را از ماهی پر كنید تا لارو پشه‌ها را بخورند.
9- نصب توری بر روی پنجره‌ها و درها بسیار موثر است.
10- از پوشیدن لباسهای تیره و ابی رنگ خودداری كنید.
11- هنگام خروج از منزل پیراهن استین بلند و شلوار بلند بپوشید.
12- درون چاهك وكف شور‌ها روغن بریزید.
13- كاشتن گلهای همیشه بهار وشمعدانی در باغچه خانه در دور كردن پشه‌ها موثر است.
14- چمن‌ها را كوتاه نگه داشته و علف‌های هرز را بچینید. بوته‌ها و شاخ وبرگ‌های اضافی گیاهان اطراف منزلتان را هرس كنید.
15- مالیدن مخلوط روغن زیتون و وانیل ویا روغن اوكالیپتوس و یا نعناع به عنوان یك دفع كننده طبیعی پشه‌ها عمل خواهد كرد.
نكته:نسیم ملایم باعث میشود پشه‌ها نتوانند رد دی اكسید كربن بازدم شما را بگیرند بنابراین روشن كردن كولر ویا پنكه احتمال گزش پشه‌ها را بسیار كاهش میدهد.
انواع وسایل كنترل پشه‌ها:
1-اسپری‌های حشره كش: تركیب اصلی انها PYRETHOIDها میباشد كه باعث كشته شدن حشرات میشود. هنگام استفاده از آنها رعایت این نكات توصیه میگردد:
1. قبل از اسپری كردن آنها را خوب تكان دهید.
2.پیش از استفاده از انها كودكان، حیوانات خانگی به خصوص ماهیها، افراد مسن و بیمار و بخصوص زن باردار را از محل دور كنید.
3. روی ظروف اشپزخانه، آب و مواد غذایی را كاملا بپوشانید و مستقیما روی آنها اسپری نكنید.
4. پس از اسپری كردن اتاق را ترك كنید و پس از 10 دقیقه بازگردید.
5. چنانچه دست و هر جای دیگر بدنتان با مواد حشره كش الوده شد فورا ان را با آب و صابون بشویید.
6. پس از اسپری كردن دستهای خود را با آب و صابون بشویید.
7.هرگز نزدیك شعله آتش، مواد اشتعال زا، سطوح داغ، لوازم الكتریكی و پریز برق اسپری نكنید.
8.حشره كشها را دور از دسترس كودكان و حیوانات خانگی خود قرار دهید.
9.حشره كشها را در محل خنك، خشك و دور از نور خورشید نگه داری كنید. هرگز آنها را در مجاورت منابع حرارتی، داروها و مواد غذایی نگه داری نكنید.
10. قوطی حشره كشها را سوراخ نكرده و یا در آتش نیاندازید.
نكته:حشره كشها نیز غیراز نابود كردن پشه و یا مگس، موجب كشته شدن دیگر حشرات نافع نیز میگردند.
نكته:حشره كشها سمی و سرطانزا هستند بنابراین تصور نكنید استنشاق انها اسیبی به شما نمی رساند.
2- سیستم‌های تبخیر كننده الكتریكی: تركیب اصلی بكار رفته در انها همان PYRETHROID میباشد. با حرارت دادن قرص، ژل و محلول حاوی حشره كش، تركیبات كشنده و دفع كننده حشرات به تدریج در فضا منتشر میشود. در 3 نوع قرص (مثل ویپ)، محلول وژل موجود میباشند. كشنده و دفع كننده حشرات میباشند. نوع قرصی شكل آن برای 10-8 ساعت موثر است-نوع محلول و ژل آن برای 45 روز (روزی 10- 8 ساعت) موثر میباشند. هنگام استفاده از آنها رعایت نكات زیر توصیه میگردد:
* انها را نزدیك محل خواب ومواد اشتعال زا قرار ندهید.
* هنگامی كه از انها استفاده می كنید پنجره (دارای توری) را اندكی باز نگه دارید.
* با دستان مرطوب به انها دست نزنید.
3- حشره كشهای برقی: این حشره كشها از لامپهای فلورسنت كه از خود پرتوهای فرابنفش ساطع میكنند، حشرات را به سوی خود می كشانند. حشرات این نور را با نور خورشید و یا ماه اشتباه میگیرند. حشرات هنگام شب از نور ماه برای جهت یابی استفاده میكنند. همچنین پشه‌ها تصور میكنند نور از سطح آب منعكس میشود. پشه‌ها از اشعه فرابنفش بازتاب یافته از سطح آب برای شناسایی محل تخمریزی استفاده میكنند. این حشره كشها دارای ترانسفورماتوری (ترانس) هستند كه ولتاژ برق را تا 2 هزار ولت افزایش میدهد. هنگامی كه حشرات جذب اشعه فرابنفش این حشره كشها میشوند به شبكه فلزی برخورد میكنند كه باعث كامل شدن مدار الكتریكی گردیده و جریان الكتریسیته با ولتاژ بالا از میان بدن حشره عبور میكند و باعث منفجر شدن آن میشود. اما متاسفانه این دستگاه‌ها به غیر از پشه‌ها سایر حشرات نافع نظیر پروانه‌ها، بیدها و كفش دوزكها را نیز نابود میكنند و تنها 20 درصد حشرات كشته شده را پشه‌ها تشكیل میدهند. همچنین ذرات متلاشی شده حشرات كه حاوی باكتری‌ها نیز میباشند با منفجر شدن حشرات به فضای اطراف پراكنده شده و ایجاد آلودگی میكنند.
4- دستگاه‌های فراصوتی: این دستگاه‌ها با تولید اصوات با فركانسهای بالا و یا تقلید صدای بال سنجاقك‌ها پشه‌ها را دور می كنند. اما در عمل بسیار بی تاثیر میباشند.
5- پشه بند‌ها: به ویژه وقتی به ماده ای بنام PERMETHRIN آغشته میگردند بسیار موثرند. این ماده موجب كشته شدن پشه‌ها میشود.
6- مواد دوركننده حشرات: ماده ای بنام DEET یكی از موثر ترین مواد دفع كننده حشرات است كه بصورت اسپری، لوسیون و كرم موجود است. این ماده حس بویایی حشرات را مختل میكند.PERMETHRIN نیز بسیار موثر است اما نباید آن را روی پوست مالید بلكه روی لباس و یا پشه بند اسپری میگردد. این مواد را برای كودكان زیر 6 ماه استفاده نكنید. مواد دفع كننده حشرات را تنها در خارج از منزل بكار برید و هنگام بازگشت به خانه آن را كاملا با آب وصابون از روی پوست بدنتان پاك كنید. همچنین دور كننده‌ها نبایستی روی زخم باز ویا خراشیدگی پوست استعمال گردند.
7-شمع‌های حاوی سنبل هندی(CITRONELLA) نیز در دور كردن حشرات موثر است.
8- تله‌های جذب كننده پشه‌ها: این دستگا هها با پراكندن دی اكسید كربن (كه از سوختن گاز پروپان حاصل میشود)، تركیبات شیمیایی جاذب پشه مثل فرومون اوكتنول(OCTENOL) كه یك جاذب غیر سمی است، گرما و یا نور باعث جلب و به دام انداختن پشه‌ها میگردند. كه میتواند موثر باشد اما گرانقیمت میباشند.
مراقبت‌های محل گزش:
1- محل گزش را با اب و صابون بشویید.
2- از خمیر جوش شیرین و اب روی محل گزش بمالید.
3- گذاشتن یخ، مالیدن كرمهای كالامین و هیدروكورتیزون التهاب و تورم را كاهش میدهد.
4- مصرف قرصهای ایبوپروفن و ناپروكسن نیز التهاب را كاهش میدهد .
گردآوری:گروه سبک زندگی سیمرغ
منبع:iran4me.com